Mandala należy do najstarszych religijnych symboli ludzkości. Zazwyczaj malowane są ręcznie wyrabianymi farbami, według wielowiekowych kanonów. Mandale są poświęcone jakiemuś bóstwu, które jest w centrum, a dookoła jego pałac z czterema bramami.
Do osiągnięcia psychicznej jedności dążyli kapłani, cierpliwie tworząc mandale z piasku, kamieni, kredy lub szkła. Mandala może być również spontanicznym wytworem psychiki każdego człowieka. Mandale zajmują szczególne miejsca w buddyjskich domach, niosąc błogosławieństwo, pomyślność i ochronę.

Mandala, ze swoją matematyczną strukturą, jest odbiciem pierwotnego porządku w psychice. Zadaniem mandali jest przekształcenie chaosu w kosmos. Aby ochronić podświadomość od wpływów zewnętrznych, obraz mandali zakreśla magiczną bruzdę dookoła centrum, czyli świętego kręgu wewnętrznej osobowości.
Medytacja z mandalą oczyszcza umysł i pozwala widzieć rzeczy jaśniej. Mandala jest swoistym oknem na wszechświat. Błogosławieństwa spływające na nas przez mandalę ułatwiają nam oświecenie. Mandale należy dobierać intuicyjnie, kierując się własnym odczuciem.

	Mandala wykonana przez Lamów, mnichów i kapłanów Lamaizmu. Lamaizm jest barwną odmianą buddyzmu tybetańskiego, który w dużej mierze przejął wierzenia i czary mieszkańców Tybetu.
Mandale są obrazami medytacyjnymi.

... panteon fantastycznych figur, jednych wyglądających pokojowo i życzliwie, innych dziko i strasznie, jeszcze innych zagadkowo i tajemniczo. Wypełniają wnętrze świątyni jakby wynurzając się z ciemnej głębiny wszechświata. Wszystkim im wspólna jest powściągliwa żywość, harmonia barw i rytmicznego ruchu, które w wyższy sposób jednoczą tę różnorodność. { Lama Anagarika Govinda }

Cała sztuka tybetańska jest na wskroś przesiąknięta buddyzmem. Wszystko ma swój cel i znaczenie, a właściwie po kilka znaczeń - w zależności od rozpatrywanego poziomu nauk i stopnia zrozumienia. Wszystko jest przesiąknięte symboliką

Mandale są obrazami medytacyjnymi w formie diagramów i można je uważać za ukoronowanie, najwyższe osiągnięcie ikonografii buddyzmu tantrycznego. Mandale mogą być projektowane tylko w umyśle, rzeźbione w drewnie lub kamieniu, rysowane i malowane jako obrazy lub wykonywane symbolicznie, np., usypywane z ryżu czy kolorowego piasku. Są one symbolem całego wszechświata - zewnętrznego i wewnętrznego { jako zbudowanych według tych samych zasad }. Powstają one - podobnie jak i formy Buddów - z Pustki, z której wyłania się świat przedstawiony w mandali jako "pałac bóstwa" czyli pole Natury Buddy. Widziany z lotu ptaka kwadratowy pałac ma cztery bramy ze strażnikami i otoczony jest kilkoma okręgami - m.in. pięciobarwnych płomieni oznaczających formy mądrości. Obszar mandali jest doskonały i chroniony. W centrum znajduje się lotosowy tron danego aspektu Buddy: łagodnego, groźnego lub z partnerką. W mandalach często występują różne formy Dhyani Buddów. Z mandalami wiążą się w pewnym sensie Stupy; budowle - relikwiarze, symbolizujące m.in. najwyższe Oświecenie." { Marek Kalmus.}

Tekst pochodzi z antologii "Buddyzm"
wydanej pod redakcją Jacka Sieradzana
przez Krakowskie Wydawnictwo Prasowe
RSW "Prasa-Książka-Ruch", Kraków 1987

Autor: Krzysztof Drupka