Rdzennymi mieszkańcami tych ziem są Kaszubi, słowiańska ludność Pomorza. Pomorzanie, przodkowie dzisiejszych Kaszubów, potrafiący ciężko pracować, ale też i bawić się, cenili sobie i starą wiarę i niezależność. Kaszubi stanowią grupę etniczną, która do dziś zachowała swój odrębny język, tradycję, zwyczaje i kulturę odrębną, tkwiącą jednak w kulturze ogólnonarodowej. Związku Kaszubów z tradycją i kulturą polską nie zdołały osłabić zabory ani potężna fala germanizacyjna w XIX w.

Nie ma Kaszeb bez Polonii A bez Kaszeb Polsczi
To często wypowiadane przez Kaszubów zdanie, wzmacniało ich i pozwalało przetrwać dziejowe zawieruchy.

Kaszubskie przysłowie
Po nagorsze szladze (słocie) słince le weswieci.

Kaszubska pieśń

Hej, tu u nas, na Kaszebach malowone zemie
Wode, lase, smudżi, gore, dzywny czar w nich drzemie
Szemią gradła, krze i lase swoją piesń odwieczną.
U nas prze roboce lud so nocy frantówka stateczną.

Niebo, sluńce sa przezero w wód przeczesti toni
Wałe strzebra skrzą, czej wietrzno -ribka ribka goni
A czej grom zareczi, burza. Czej zahuczi morze nasze
Tej zmieszone wszetcze głose tworzą koncert bożi.

Morza, wiatrów, borów szeme, szmere strużk i zdrojów
Te nas ducha zaprowadzą w basni czas i bojów.
I wlezeme do chałupe pod zaceszne strzeche ojców
I prawime godczi, bojczi, lamańta i szpreche.

Hej, tu u nas, na Kaszebach w czar bogate zemie
Bawią oko widokama, le i smutk w nich drzemie
Choc Kaszeba niewemowny wicy serca czeje
Wiedno sławi chatno kroj i ledzy i Polską miłuje !

Autor: Katarzyna Kemus