Leśne kapliczki są malowniczym elementem krajobrazu Puszczy Kampinoskiej oraz przejawem tradycyjnej sztuki ludowej. W tradycji polskiej, kapliczki fundowali mieszkańcy niewielkich osad, których nie było stać na postawienie kościoła. Kapliczki stawiano w określonej intencji, prosząc lub dziękując za doznane łaski. Znane są wypadki, że gdy święty nie wypełnił swego zadania i mimo ufundowanej kapliczki wioskę nawiedziła np. powódź, ludność usuwała z kapliczki nieskuteczną rzeźbę.

Lokalizacja kapliczek była różna. Stawiano je na początku lub na końcu wsi, w środku, na rozstajnych drogach. Wznoszono je w miejscach, które ludność uważała za niezwykłe. Stawiano je również w miejscach, z którymi wiązano opowieści o złych duchach lub z dala od wsi, w lasach. W lasach tradycyjnie ukrywano kapliczki w okresie zaborów, szczególnie na obszarze zaboru rosyjskiego, ponieważ wszelkie przejawy kultu religijnego były przez zaborcę tępione. Często okazją do ich postawienia były ważne wydarzenia rodzinne: urodziny dziecka, wesele, czyjś powrót do zdrowia lub śmierć kogoś bliskiego. Niekiedy kapliczki usytuowane były w obrębie zagrody.

Bardzo ważną rolę w ikonografii ludowej odgrywa Matka Boska, która utożsamiana jest z orędowniczką wstawiającą się we wszystkich ludzkich sprawach do swego wszechmocnego Syna. Matka Boska najczęściej przedstawiana jest w długiej sukni, płaszczu i welonie, który okrywa jej głowę i ramiona. Dość częste są wizerunki z dzieciątkiem Jezus. Obok takich przedstawień spotykamy rzeźby Matki Boskiej na półksiężycu, w wieńcu okalającym głowę, depczącą węże lub przedstawianą jako królowa niebios, w koronie na głowie. Niekiedy spotykamy wizerunki Matki Boskiej z otwartym sercem lub Matkę Boską z lilią. Niezwykle rzadko występują rzeźby przedstawiające sceny z wydarzeń życia Matki Boskiej.

Autor: Krzysztof Drupka